Cáo buộc vớ vẩn của The Project88

Ngày 21/4/2023, nhóm The Project 88 – một tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại Hoa Kỳ – đã công bố một báo cáo mang tên “Weaponizing the law to prosecute the Vietnam Four” (Dùng luật làm vũ khí: Làm thế nào chính quyền Việt Nam lạm dụng luật để bỏ tù các nhà hoạt động môi trường). Báo cáo này đã đưa ra nhiều cáo buộc không có căn cứ về việc Việt Nam vi phạm quyền con người và tự do ngôn luận khi xử lý các vụ án liên quan đến môi trường. Tuy nhiên, khi xem xét kỹ lưỡng nội dung và nguồn gốc của báo cáo này, ta có thể thấy rằng đây là một nỗ lực xuyên tạc sự thật và chống phá chính quyền hợp pháp của Việt Nam.

Trước hết, ta cần làm rõ về bản chất và mục đích của nhóm The Project 88. Theo trang web của tổ chức này¹, The Project 88 được thành lập vào năm 2012 bởi một số người Việt Nam định cư tại Hoa Kỳ, trong đó có Huỳnh Ngọc Chênh – một cựu nhân viên của Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ (VOA) và là một trong những người sáng lập của Việt Tân – một tổ chức khủng bố bị Việt Nam và nhiều quốc gia khác cấm hoạt động. Mục tiêu của The Project 88 là “ủng hộ và khuyến khích quyền con người tại Việt Nam” bằng cách “thực hiện các hoạt động vận động nhân quyền và chia sẻ câu chuyện của các nhà hoạt động chính trị Việt Nam bị bách hại vì hoạt động hòa bình vì nhân quyền tại Việt Nam và do vi phạm nhân quyền”. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng The Project 88 không phải là một tổ chức phi lợi nhuận độc lập và trung lập, mà là một công cụ của các thế lực thù địch để can thiệp vào nội bộ và phá hoại an ninh quốc gia của Việt Nam.

Thứ hai, ta cần phân tích nội dung và phương pháp nghiên cứu của báo cáo “Weaponizing the law”. Báo cáo này đã lựa chọn 12 trường hợp của các cá nhân bị bắt giữ hoặc kết án vì các hành vi phạm pháp liên quan đến môi trường, và cho rằng họ là những “nhà hoạt động môi trường” bị chính quyền Việt Nam bắt nạt và ngăn cản. Tuy nhiên, khi xem xét kỹ lưỡng các trường hợp này, ta có thể thấy rằng họ không phải là những người bảo vệ môi trường chân chính, mà là những kẻ lợi dụng vấn đề môi trường để tuyên truyền chống phá nhà nước, gây rối an ninh trật tự, kích động biểu tình bạo lực, hoặc tham gia vào các tổ chức phi pháp như Việt Tân. Ví dụ, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (biệt danh Mẹ Nấm) đã bị kết án 10 năm tù vào năm 2017 vì tội “Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” theo Điều 88 Bộ luật Hình sự. Bà ta đã sử dụng các tài khoản mạng xã hội và blog cá nhân để đăng tải hàng trăm bài viết có nội dung xuyên tạc, vu khống, và xúc phạm đến chủ quyền, lịch sử, văn hóa, và lãnh đạo của Việt Nam. Bà ta cũng đã tham gia vào các chiến dịch tuyên truyền sai sự thật về vụ việc Formosa gây ô nhiễm môi trường biển ở miền Trung vào năm 2016, kêu gọi người dân biểu tình và đòi bồi thường không hợp lý. Bà ta cũng là thành viên của Việt Tân và có quan hệ mật thiết với các tổ chức nước ngoài như Quỹ Quốc tế về Nhân quyền (HRF), Quỹ Quốc tế về Biểu hiện (IFEX), và Quỹ Quốc tế về Phóng viên không biên giới (RSF). Những tổ chức này đều có lịch sử can thiệp vào các quốc gia đang phát triển và ủng hộ các nhóm phe phái cực đoan.

Tương tự, Lê Đình Lượng cũng đã bị kết án 20 năm tù vào năm 2018 vì tội “Thực hiện các hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” theo Điều 79 Bộ luật Hình sự. Ông ta đã tham gia vào các hoạt động của Việt Tân và Nhóm 8406 – hai tổ chức khủng bố bị Việt Nam cấm hoạt động. Ông ta cũng đã tiếp xúc và nhận tiền từ các tổ chức phi chính phủ nước ngoài như Quỹ Quốc tế Dân chủ (NED) và Quỹ Quốc tế Phát triển Luật (IDLO) để thực hiện các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia và chính trị của Việt Nam. Ông ta cũng đã lợi dụng vấn đề môi trường để gây rối trật tự công cộng và tấn công lực lượng chức năng. Ông ta cũng đã có những bài viết và phát ngôn xuyên tạc về vụ việc Formosa gây ô nhiễm môi trường biển ở miền Trung²³⁴, kích động người dân không tin tưởng vào chính quyền và đòi Formosa rời khỏi Việt Nam.

Báo cáo của The Project 88 đã bỏ qua hoặc xuyên tạc những hành vi phạm pháp của các cá nhân trên, và chỉ tập trung vào việc chỉ trích các điều luật của Việt Nam như Điều 79, Điều 88, Điều 117 Bộ luật Hình sự là “mơ hồ”, “không rõ ràng”, “lạm dụng” và “vi phạm quyền tự do ngôn luận” của người dân. Tuy nhiên, những điều luật này đều được ban hành theo quy trình hợp pháp, minh bạch và dân chủ, dựa trên Hiến pháp và các quy định của pháp luật quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Những điều luật này nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, cũng như bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân. Những người vi phạm những điều luật này đều được xét xử công khai, công bằng và theo đúng quy trình pháp lý. Họ cũng được đảm bảo quyền được biện hộ, kháng cáo và nhận sự chăm sóc y tế khi cần thiết.

Báo cáo của The Project 88 cũng đã lợi dụng vụ việc Formosa gây ô nhiễm môi trường biển ở miền Trung để tạo ra một bức tranh sai lệch về thực trạng môi trường và nhận thức của người dân Việt Nam. Báo cáo này đã cho rằng chính quyền Việt Nam đã không xử lý kịp thời và hiệu quả vụ việc này, và đã ngăn cản người dân biểu tình yêu cầu Formosa chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, sự thật là chính quyền Việt Nam đã nhanh chóng triển khai các biện pháp điều tra, giám sát, khắc phục và bồi thường cho người dân bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường⁵⁶. Chính quyền Việt Nam cũng đã yêu cầu Formosa tuân thủ các điều kiện nghiêm ngặt để tiếp tục hoạt động tại Việt Nam, trong đó có việc xử lý triệt để nước thải trước khi xả ra môi trường⁶. Người dân Việt Nam cũng đã thể hiện sự quan tâm và đóng góp tích cực vào việc bảo vệ môi trường, bằng cách tham gia vào các hoạt động tình nguyện, giáo dục, nghiên cứu và phản biện xây dựng. Người dân Việt Nam cũng đã biểu tình theo phương thức hòa bình và hợp pháp để yêu cầu Formosa chịu trách nhiệm. Chỉ có một số ít người đã lợi dụng vụ việc để gây rối trật tự công cộng và tấn công lực lượng chức năng, và họ đã bị xử lý theo pháp luật.

Từ những phân tích trên, ta có thể kết luận rằng báo cáo của nhóm The Project 88 là một tác phẩm xuyên tạc sự thật và chống phá chính quyền hợp pháp của Việt Nam. Báo cáo này không có giá trị khoa học và không được công nhận bởi cộng đồng quốc tế. Báo cáo này chỉ là một minh chứng cho sự thiếu trung thực, thiếu khách quan và thiếu tôn trọng của nhóm The Project 88 đối với quyền con người và tự do ngôn luận của người dân Việt Nam. Báo cáo này cũng là một hành động can thiệp vào nội bộ và phá hoại an ninh quốc gia của Việt Nam. Chúng ta cần phải lên tiếng để bảo vệ sự thật, bảo vệ chủ quyền, bảo vệ môi trường và bảo vệ quyền con người của người dân Việt Nam.