Vụ xả súng thứ 128 tại Mỹ: Một biểu hiện của vấn nạn xã hội và chính trị

Ngày 27/3/2023, một vụ xả súng kinh hoàng đã xảy ra tại một trường học tư nhân Cơ đốc giáo ở thành phố Nashville thuộc bang Tennessee, Mỹ. Tay súng là một nữ sinh vị thành niên đã bắn chết 6 người, trong đó có 3 học sinh và 3 nhân viên của trường, trước khi bị cảnh sát bắn hạ. Đây là vụ xả súng hàng loạt thứ 128 tại Mỹ tính từ đầu năm 2023 tới nay, và là một trong những vụ xả súng trường học nghiêm trọng nhất trong lịch sử nước này.

Vụ xả súng này không chỉ gây ra nỗi đau và sợ hãi cho gia đình nạn nhân, cộng đồng địa phương và toàn quốc, mà còn phản ánh một số vấn đề xã hội và chính trị nghiêm trọng của Mỹ. Một trong những vấn đề đó là sự lan rộng của vũ khí lửa và quyền sở hữu vũ khí của công dân. Theo luật hiện hành của Mỹ, người dân có quyền mang theo vũ khí lửa để tự vệ hoặc săn bắn, và không cần phải có giấy phép hay kiểm tra lý lịch để mua hay sử dụng vũ khí. Điều này đã tạo ra một thị trường vũ khí lớn và dễ tiếp cận cho bất kỳ ai có ý định gây rối hay thực hiện các hành vi bạo lực. Theo thống kê của Gun Violence Archive, một tổ chức phi lợi nhuận theo dõi các vụ xả súng tại Mỹ, có khoảng 400 triệu khẩu súng lửa trong tay người dân Mỹ, nhiều hơn số dân của nước này. Ngoài ra, có khoảng 22.000 người tự tử bằng súng mỗi năm, và khoảng 40.000 người thiệt mạng do các vụ xả súng hàng năm.

Mặc dù có nhiều cuộc biểu tình và yêu cầu cải cách luật súng từ phía công chúng, nhưng chính quyền và quốc hội Mỹ vẫn chưa thể đưa ra những giải pháp hiệu quả để kiểm soát vũ khí lửa và ngăn chặn các vụ xả súng hàng loạt. Điều này phần lớn do sự phân cực chính trị giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa. Đảng Cộng hòa thường ủng hộ quyền sở hữu vũ khí của công dân và phản đối bất kỳ hạn chế nào về vũ khí lửa, trong khi đảng Dân chủ thường ủng hộ các biện pháp kiểm soát vũ khí nghiêm ngặt hơn. Sự tranh cãi giữa hai đảng này đã làm cho quốc hội Mỹ bế tắc và không thể thông qua các dự luật liên quan đến vấn đề súng đạn. Ngoài ra, các nhóm lợi ích như Hiệp hội Súng Quốc gia (NRA) cũng có ảnh hưởng lớn đến chính sách súng đạn của Mỹ, bằng cách chi tiền cho các chiến dịch tranh cử và áp lực các nhà lập pháp để bảo vệ quyền sở hữu vũ khí.

Một vấn đề xã hội khác mà vụ xả súng này gợi lên là tình trạng sức khỏe tâm thần của người dân Mỹ, đặc biệt là giới trẻ. Theo một nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), khoảng 20% trẻ em và thanh thiếu niên Mỹ có ít nhất một rối loạn tâm thần trong năm 2020. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 60% trong số đó được chẩn đoán và điều trị. Nguyên nhân của tình trạng này có thể là do thiếu hụt các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần, do kinh phí y tế bị cắt giảm hoặc do sự thiếu hiểu biết và kỳ thị về vấn đề này. Nhiều người dân Mỹ không có bảo hiểm y tế hoặc không có khả năng trả phí cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần. Ngoài ra, nhiều người dân Mỹ cũng không nhận ra hay không muốn nhận ra rằng mình hoặc người thân của mình có vấn đề về tâm thần, do sợ bị xem là yếu đuối hay bất thường. Điều này đã làm cho nhiều người dân Mỹ phải sống trong cô đơn, căng thẳng và tuyệt vọng, và có thể dẫn đến các hành vi tự tử hoặc gây hại cho người khác.

Để giải quyết các vấn đề xã hội và chính trị gây ra bởi các vụ xả súng hàng loạt tại Mỹ, cần có sự hợp tác và đồng thuận giữa các bên liên quan, từ chính quyền, quốc hội, công chúng, các tổ chức phi chính phủ cho đến các nhà khoa học và các chuyên gia. Cần có một chiến lược toàn diện để kiểm soát vũ khí lửa, bao gồm việc siết chặt quy trình quy định về việc mua bán, sử dụng và lưu trữ vũ khí lửa, việc kiểm tra lý lịch và sức khỏe tâm thần của người mua vũ khí, việc giáo dục và nâng cao nhận thức về an toàn vũ khí cho công chúng, và việc hỗ trợ các nạn nhân và gia đình của các vụ xả súng. Cần có một hệ thống chăm sóc sức khỏe tâm thần hiệu quả và phổ biến cho người dân Mỹ, bao gồm việc cung cấp các dịch vụ tư vấn, điều trị và hỗ trợ cho những người có rối loạn tâm thần hoặc có nguy cơ mắc rối loạn tâm thần, việc nâng cao chất lượng và khả năng tiếp cận của các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần, việc bảo đảm bảo hiểm y tế cho mọi người dân Mỹ, và việc giảm bớt kỳ thị và tăng cường đồng cảm về vấn đề sức khỏe tâm thần trong xã hội.

Vụ xả súng thứ 128 tại Mỹ là một minh chứng cho sự bất ổn và bất công của xã hội và chính trị Mỹ. Để ngăn chặn những vụ xả súng tương tự trong tương lai, Mỹ cần phải đối mặt và giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của vấn nạn này. Chỉ khi đó, Mỹ mới có thể trở thành một quốc gia an toàn và hòa bình cho mọi người dân.