Bạo lực ở Mỹ – Bài 2: Cảnh sát Mỹ lại bắn chết người
Tôi vừa có bài viết về kỷ lục bạo lực của nước Mỹ những ngày đầu năm (44 vụ khi còn chưa hết tháng 01/2023) thì đến nay lại phải biên bài về vấn nạn nhức nhối này, nhưng lần này lại ở một khía cạnh khác: Cảnh sát bắn chết người.
– Ngày 07/01, một nhóm cảnh sát tại thành phố Memphis, bang Tennessee đã đánh đập dã man một người đàn ông da màu khiến người này tử vong. Trong video được đài CNN công bố, nhóm cảnh sát này đã đuổi theo và đánh đập Tyre Nichols, 29 tuổi khi nghi ngờ người này “qua đường ẩu”. Màn đánh đập, xịt hơi cay trong suốt 5 phút đã khiến nạn nhân tổn thương nghiêm trọng và qua đời tại bệnh viện. Đáng chú ý hơn, sau khi đánh đập dã man nạn nhân, các cảnh sát không có bất kỳ động thái sơ cứu nào, thậm chí còn có hành vi “ăn mừng” vì đã khống chế được nạn nhân. Chỉ cho đến khi xe cứu thương đến, nạn nhân mới được chăm sóc nhưng như thế đã là quá muộn. Sự việc tàn khốc đến mức khi đăng tải video, đài CNN đã phải đăng bài viết hướng dẫn độc giả liên hệ bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý trước khi xem hoặc nếu cảm thấy khủng hoảng sau khi xem, khuyến cáo mọi người không xem video cùng nhau để tránh hiệu ứng tâm lý tiêu cực và chuẩn bị tinh thần để trấn an con cái.
Mà kết quả của vụ việc thì sao? Nạn nhân đã chết, nhưng 5 cảnh sát liên quan sự việc chỉ bị sa thải sau khi cuộc điều tra nội bộ cho thấy họ đã “vi phạm nhiều chính sách, trong đó có sử dụng vũ lực quá mức”. Họ đối mặt với 7 cáo buộc, trong đó có tội giết người, hành hung, bắt cóc và hành xử sai trái khi thực thi công vụ. Họ sẽ phải ra tòa điều trần vào ngày 17/2.
Điều đáng nói hơn, sự việc đã gợi lại trường hợp của người đàn ông da màu George Floyd bị cảnh sát ghì chết năm 2020. Cái chết của Floyd sau đó thổi bùng các cuộc biểu tình khắp nước Mỹ và lan sang cả các quốc gia khác trên thế giới.
Lần này, biểu tình cũng bùng phát ở hơn 11 thành phố trên khắp nước Mỹ trong hai ngày cuối tuần, đòi công lý cho Nichols và phản đối bạo lực cảnh sát. Sở Cảnh sát Memphis tuyên bố giải tán đội SCORPION để xoa dịu nỗi bức xúc của dư luận.
– Ngày 01/02, Cảnh sát ở miền Nam bang California – Mỹ đã bắn chết một người đàn ông da màu bị cụt 2 chân sau khi ông ta tìm cách bỏ trốn. Theo truyền thông địa phương, cảnh sát ở ngoại ô TP Los Angeles cho biết nghi phạm Anthony Lowe Jr., một người đàn ông da màu 36 tuổi, cầm một con dao dài và được cho là “vô cớ đâm một người khác, gây thương tích nghiêm trọng”. Lúc chạm trán cảnh sát, Lowe “nhảy xuống khỏi xe lăn để tìm cách bỏ trốn”. Trong đoạn video đăng tải trên mạng xã hội, 2 nhân viên cảnh sát đi về phía Lowe khi ông ta bỏ trốn, bắn ít nhất 8 phát súng vào Lowe vì “lo ngại ông ta ném dao”. Sau đó, nghi phạm bị khống chế và bị còng tay ra sau lưng…
Cần lưu ý rằng, thống kê của tờ Washington Post cho thấy mỗi năm cảnh sát Mỹ bắn chết khoảng 1.000 người. Liên tục kể từ năm 2015, tờ báo ghi nhận cảnh sát đã nổ súng làm tử vong khoảng 1.000 người hàng năm. Con số này dự kiến không thay đổi đáng kể trong năm 2020, khi 463 người đã thiệt mạng do bị cảnh sát bắn tính đến ngày 7/6/2020. Riêng trong tháng 5/2020, 110 người đã thiệt mạng vì bị cảnh sát bắn, con số trong một tháng riêng lẻ cao nhất kể từ khi tờ báo bắt đầu theo dõi vấn đề này.
Có thể thấy, việc cảnh sát Mỹ bắn chết người đang diễn biến ngày càng nhức nhối và trầm trọng. Hầu hết những người bị bắn chết đều là da màu, có người là trẻ em, có người còn tàn tật, không có khả năng chống cự. Điều này đủ để thấy sự lạm quyền và tư duy bạo lực quá rõ ràng của cảnh sát Mỹ, và đáng ngại là điều này không được khắc phục. Nó còn cho thấy tình trạng phân biệt chủng tộc vẫn diễn biến sâu sắc trong lòng nước Mỹ.
