Những vấn đề chính trị – văn hóa – lịch sử – xã hội trong Doraemon (Bài 4)
3. Xã hội tư bản- công nghiệp hóa- cách mạng công nghệ 4.0 xuất hiện trong tập truyện Nobita và Bí Mật Mê Cung Bliki, câu chuyện về xã hội hành tinh Sapio, con người chăm chỉ làm việc phát minh ra trí tuệ nhân tạo với hệ thống robot, cyborg chuyên dụng hóa, từ đó con người chỉ có ăn và ngủ, công việc đã có bọn Robot phục vụ tận răng. Kết quả là bọn Robot nổi dậy đảo chính con người. Hành tinh Sapio suýt nữa đã rơi vào họa diệt chủng vì thói lười biếng, tham lam và ưa hưởng thụ của dân cư Sapio. Điều này ẩn dụ cho những mầm mống thói hư tật xấu của con người xuất hiện sau thời kỳ hậu cách mạng công nghệ.
Xã hội càng được coi là văn minh, hiện đại thì các vấn đề ô nhiễm môi trường cũng trở nên đáng báo động. Hành tinh Nimuge trong tập truyện Nobita và Hành Tinh Muông Thú ( tên cũ Ngôi Sao Cảm) là như thế, con người tự đào hố chôn mình vì phá hoại môi trường, cư dân hành tinh Nimuge mang tiếng đã bước vào thời kỳ hiện đại, nhưng hiện tại sống khổ sở không khác gì người tối cổ, rồi lại đi ra vũ trụ xâm lược, ăn cướp chủ quyền của hành tinh khác, vòng lặp vô tận cứ oan oan tương báo cứ như thế không sao thoát ra được. Đây cũng là một chi tiết ẩn dụ khá hay cho câu chuyện đại khủng hoảng ở các nước tư bản ( 1929- 1933), và hệ lụy là nên kinh tế tài chính các nước tư bản sụp đổ, dân cư nghèo đói, và họ phát động chiến tranh đi xâm lược hoặc bóc lột các dân tộc khác để bù đắp thiệt hại
4. Yếu tố xã hội không tưởng cũng được lồng ghép vào câu chuyện. Chủ Nghĩa Xã Hội Không Tưởng là một hình thái xã hội cao cấp trong mơ ước của con người, nó còn cao cấp hơn cả lý thuyết chủ nghĩa xã hội của Marx- Engel. Đó là vương quốc Thiên Đường trong tập truyện Nobita và Vương Quốc Trên Mây, hành tinh muông thú và xã hội loài vật trong tập truyện Nobita và Hành Tinh Muông Thú, họ dùng năng lượng điện mặt trời thay cho năng lượng hóa thạch như dầu mỏ, khí đốt, ăn các thức ăn có nguồn gốc từ chế phẩm vô cơ thay vì hữu cơ như việc giết mổ động vật, tái chế nước thải ra biển, sông hồ mà nước không hề có mùi hôi thối. Họ sống gắn bó với nhau thành một cộng đồng, các loài vật bất kể 4 chân, 2 chân không phân biệt quốc gia, dân tộc, không dùng các thủ đoạn chính trị để kèn cựa, cạnh tranh ảnh hưởng của nhau.
5. Còn một hình thái xã hội nữa khá hài hước mà Fujiko cũng lồng ghép và mô tả trong truyện đó là hình thái xã hội nửa mùa. Hình thái xã hội nửa mùa, là môt hình thái xã hội bề ngoài tưởng rất hiện đại như con người trong xã hội đó thì bảo thủ và tư duy lạc hậu. Hình thái xã hội nửa mùa đến ngày nay vẫn còn tồn tại, đó là các quốc gia Hồi Giáo Trung Đông.
Đó là xã hội của người kỳ nhông dưới lòng đất, trong tập truyện Nobita và Hiệp Sĩ Rồng ( tên cũ Cuộc Phiêu Lưu Vào Lòng Đât). Người Kỳ Nhông có những phát minh vượt trội hơn cả con người, đó là tàu đi xuyên nham thạch và đất đá, tàu từ trường, cây cối xanh tươi quanh năm không bao giờ bị héo. Nhưng con người thì sao, khoa học tiến bộ nhưng vì chui rúc dưới lòng đất lâu năm nên họ cực kỳ bảo thủ, họ thù địch với con người trên mặt đất vì cho rằng người mặt đất là thủ phạm của thảm họa 65 triệu năm trước khiến loài khủng long tổ tiên họ bị diệt vong, xã hội thần quyền vẫn tin vào thần linh ma quái và những điều kinh dị. Dù sau này đã được Doraemon khai sáng rằng thảm họa 65 triệu năm trước là do sao chổi va vào trái đất, họ vẫn nghĩ là có bàn tay của thần linh, việc khủng long bị diệt vong là ý chỉ của thần linh nên chúng ta không thể cưỡng lại, hay khi Doraemon dùng bánh thuần chủng đưa loài khủng long xuống lòng đất cư ngụ tránh họa, thì họ còn quỳ xuống gọi nhóm Doraemon là sứ giả của các vị thần. Thật là ngu muội mà không kém phần hài hước !!
Hay như xã hội của người đáy biển ở vương quốc Anatolie và Atlantis dưới khe vực Mariana và tam giác quỷ Bermuda, trong tập truyện Nobita và Lâu Đài Dưới Đáy Biển. Theo như mô tả, thì hơn 5000 năm trước, khi người mặt đất còn ăn lông ở lỗ, thì họ đã xây dựng được một nền văn minh rực rỡ dưới đáy đại dương, phát minh ra tàu chiến không người lái tự động tấn công kẻ thù, như cỗ máy Poseidon ở Tam Giác Quỷ Bermuda, tự động bắn đầu đạn tên lửa nếu bị nghi ngờ có kẻ địch tấn công. Thế nhưng cái vương quốc đáy biển lại sử dụng một cái bộ luật đã 5000 năm tuổi, để kết tội và toan xử tử hình nhóm Doraemon, vương quốc sắp diệt vong thì bó tay chịu chết, chỉ biết đi cầu nguyện đức mẹ thần biển vĩ đại !!
3. CÁC VẤN ĐỀ CHÍNH TRỊ- XÃ HỘI TRONG DORAEMON
a. Vấn Nạn Ô Nhiễm Môi Trường : Cái này phản ánh xuyên suốt rõ nhất ai cũng thấy nổi bật là các tập truyện Ngôi Sao Cảm, Vương Quốc Trên Mây, Thành Phố Thú Nhồi Bông như xả khí thải, chặt phá rừng, ô nhiễm nguồn nước
b. World War II – Chiến Tranh Lạnh : Cuộc chiến giữa 2 thái cực Tư Bản Chủ Nghĩa ( Mỹ) và Xã Hội Chủ Nghĩa ( Liên Xô) gián tiếp mô tả trong truyện, hành tinh Đỏ của bọn Quỷ Nimuge mà tên đứng đầu được đàn em gọi là Quốc Trưởng ( Cách gọi quá quen thuộc) ẩn dụ cho phe Trục, lực lượng Đồng Minh cứu giúp các loài vật ẩn dụ cho quân Đồng Minh. Hành Tinh Cảm của loài vật là một mô hình chủ nghĩa xã hội lý tưởng hoàn thiện
c. Chủ Nghĩa Thực Dân Khai Phá Tân Thế Giới: Mô tả trong tập truyện Bí Mật Hành Tinh Màu Tím, các nhóm cư dân ra đi khai phá hành tinh Tím, như cách mà các nhóm dân cư tới châu Mỹ sinh sống, các nước đế quốc nổ súng sát hại dân bản địa châu Mỹ.
d. Chủ Nghĩa Độc Tài: Chủ nghĩa độc tài từng tồn tại ở nhiều nơi trên thế giới, nhưng người nổi tiếng nhất mà chúng ta biết đến là Fulgencio Batista ở Cuba, bị Fidel Castro và Che Guevara lật đổ, từng được mô tả một cách gián tiếp trong tập truyện Tên Độc Tài Vũ Trụ Gilmour ở hành tinh Pirika, tổng thống Paby đại diện của phái tự do phải trốn chạy lưu vong sang nước ngoài.
e. Chiến Tranh Hồi Giáo & Chủ Nghĩa Khủng Bố: Nếu mọi người còn nhớ trong tập truyện Lâu Đài Dưới Đáy Biển thì sẽ thấy những con Cá Quỷ và bọn Quỷ Biển thường xuyên tập kích đánh bom liều chết, một hình ảnh tiêu biểu của Chủ Nghĩa Khủng Bố
g. Chủ Nghĩa Sùng Bài Cá Nhân: Tự coi mình là thần thánh, ngu dân hóa những người xung quanh, chủ nghĩa sùng bài cá nhân có một vài nhân vật tiêu biểu như Mao Trạch Đông, gia tộc Kim Nhật Thành ở Triều Tiên, Pol Pot. Nếu ai còn nhớ tên quỷ vương Kamat trong tập chiến thắng quỷ Kamat là một kẻ như thế, hắn chỉ là một người bình thường ở thế giới tương lai, nhưng quay về thời kỳ nguyên thủy, tự coi mình là thần thánh, lợi dụng sự tối tăm mông muội của người nguyên thủy, để phục vụ mục đích xấu xa.
